«Καπό» (Kapo) του Τζίλο Ποντεκόρβο

Κινηματογράφος: Οι ταινίες της εβδομάδας*

Με το έμπα του φθινοπώρου αυξάνεται και η κινηματογραφική κινητικότητα. Φεστιβάλ κινηματογραφικά εδώ κι εκεί, άλλα λαμπερά και άλλα πιο θαμπά, εκδηλώσεις διάφορες που περιλαμβάνουν προβολές ταινιών και φυσικά τα νεόφερτα οπτικοακουστικά προϊόντα που ρίχνονται στις αίθουσες προς τροφοδότηση της αγοράς.

Έτσι, οι πρεμιέρες της βδομάδας αριθμητικά είναι κάμποσες...

Μαζί μ' αυτές, συνεχίζεται και αυτήν τη βδομάδα η προβολή της σημαντικής ταινίας του Τζίλο Ποντεκόρβο «Καπό» στον κινηματογράφο «Μαρία Ελενα Οναρ New Star» στους Αγίους Αναργύρους. 

Φιλμ ενδιαφέρον και διαχρονικά επίκαιρο, ράπισμα στις θεωρίες εξίσωσης φασισμού και κομμουνισμού και στις προσπάθειες ανιστόρητης παραχάραξης της Ιστορίας. Ωριμος καρπός της αυστηρής προσωπικής δέσμευσης του διαλεκτικού Ποντεκόρβο που, από τους πρώτους - μετά από τον Αλέν Ρενέ με το ντοκιμαντέρ «Νύχτα και καταχνιά» (1955) - καταπιάστηκε με απόλυτα καταγγελτικό τρόπο με τη θεματική της ναζιστικής θηριωδίας και, στο πλαίσιο αυτής, τη διαμάχη ανάμεσα στην επιβίωση και την ανθρώπινη υπόσταση. 

Η ταινία, που στο πρώτο της μέρος διατηρεί ένα στιλιστικό προφίλ με σαφή αναπαραστατικά στοιχεία τεκμηρίωσης, στο δεύτερο μοιάζει να υπακούει σε απαιτήσεις θεάματος και να συμπεριλαμβάνει εκτενώς μια απίθανη ερωτική ιστορία, κάτι που την κάνει ν' απομακρύνεται από την αρχική αυστηρότητα.

Μια νεαρή Εβραία καταλήγει σε ναζιστικό στρατόπεδο όπου ξεφεύγει το θάνατο, υποκρινόμενη την ποινική κρατούμενη. Στοχεύοντας ενστικτωδώς στην επιβίωση και μόνο, κατορθώνει να προβιβαστεί σε «Καπό», προϊσταμένη δηλαδή θαλάμου κρατουμένων, βασανίστρια των συγκρατούμενών της, με συμπεριφορά υποκινούμενη από τη βαρβαρότητα της ανελέητης λογικής του ναζιστικού στρατοπέδου, που μόνο ο έρωτας για ένα Ρώσο κρατούμενο θα την λυτρώσει. 

Κύρια, το στοιχείο της συναισθηματικής δημαγωγίας στην ερωτική ιστορία, όπως και της εξαγοράς και του θανάτου, μετατρέπουν την τραγωδία σε μελόδραμα.  

Η ταινία υπέστη για χρόνια δημόσια δυσφήμιση λόγω άρθρου του Ζακ Ριβέτ στα γαλλικά «Κινηματογραφικά Τετράδια» (Ν. 129, Ιούνης 1961) με τίτλο «De l' abjection» («Για την ταπείνωση»), που επιτέθηκε στο σκηνοθέτη για ένα «τράβελινγκ» προς το άψυχο σώμα της κρατούμενης (Εμανουέλ Ριβά), που αυτοκτόνησε πέφτοντας στα ηλεκτροφόρα καλώδια του στρατοπέδου εργασίας. 

Η πολεμική του Ριβέτ απαντήθηκε τριάντα χρόνια 
μετά, από τον κριτικό κινηματογράφου Σερζ Ντανέ.

Με τους: Σούζαν Στράσμπεργκ, Λοράν Τερζιέφ, Εμανουέλ Ριβά, Πάολα Πιτάγκορα, Ντίντι Πέρεγκο κ.ά.

Παραγωγή: ΙΤΑΛΙΑ (1960)

*Από το 902.gr