Για το κράτος και τη διαμόρφωση της ταξικής συνείδησης...

Μέσα από επίκαιρες εκδόσεις της «Σύγχρονης Εποχής»*

Η ίδια η επικαιρότητα αναδεικνύει τη σημασία της θεωρητικής - ιδεολογικής μορφής του ταξικού αγώνα. Για παράδειγμα, η σχέση οικονομίας - πολιτικής και ο καθοριστικός ρόλος της πρώτης είναι κριτήριο για να κρίνει κανείς τις διάφορες υποσχέσεις των επίδοξων διαχειριστών της καπιταλιστικής κερδοφορίας. 

 

Το ΚΚΕ καθημερινά αποκαλύπτει με όλες του τις δυνάμεις, γιατί δεν αποτελεί φιλολαϊκή διέξοδο το μείγμα οικονομικής διαχείρισης που προτάσσει ο ΣΥΡΙΖΑ. 

 

Στη σημερινή παρουσίαση ξεχωρίζουμε το θέμα του κράτους και της στάσης των πολιτικών κομμάτων απέναντι σε αυτό, ενώ συναφές θέμα είναι και η διαμόρφωση της στάσης της εργατικής τάξης απέναντι στο αστικό κράτος, στους θεσμούς και τους μηχανισμούς του. Αφού η κυριαρχία της αστικής τάξης δεν γίνεται μόνο μέσω της ωμής βίας αλλά και μέσω της ιδεολογικής χειραγώγησης. 

 

Έτσι, όχι σπάνια το αστικό κράτος βαφτίζεται δημόσιο. Ενώ φαντάζει ως ένας θεσμός υπεράνω των τάξεων, που δήθεν απλώς οργανώνει την εύρυθμη λειτουργία της κοινωνικής ζωής. 

 

Σε αυτό το έδαφος μπορεί και ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ να διακηρύσσει, από το πλέον κατάλληλο μέρος, το υπουργείο Αμυνας, τη συνέχεια του κράτους. 

 

Κράτος = οργάνωση βίας της κυρίαρχης τάξης πάνω στην κυριαρχούμενη. 

Αυτό εγγυάται ο ΣΥΡΙΖΑ.

 

Από αυτή τη σκοπιά μπορούν να διαβαστούν τέσσερις σχετικά πρόσφατες εκδόσεις της «Σύγχρονης Εποχής», που η καθεμία μπορεί να συμβάλει με τον δικό της τρόπο στην κατανόηση των εξής θεμάτων: 

 

Τι είναι αστικό κράτος; 

Τι είναι αστικό κοινοβουλευτικό παιχνίδι;

Σε ποιες συνθήκες αλλάζει ριζικά η στάση των λαϊκών μαζών απέναντι στο αστικό κράτος, στα πολιτικά κόμματα του κεφαλαίου και τις ίδιες τις καπιταλιστικές σχέσεις παραγωγής; Σε τελική ανάλυση, σε ποιες συνθήκες πραγματοποιεί ριζικά βήματα η μεγάλη πλειοψηφία της εργατικής τάξης;

Και οι τρεις αυτές εκδόσεις εξοπλίζουν ώστε με όρους στρατηγικής να μπορούν να προσεγγιστούν οι τρέχουσες εξελίξεις.

Η κατανόηση τέτοιων ζητημάτων από τους πιο πρωτοπόρους και συνειδητοποιημένους εργαζόμενους, από όσους με συμπάθεια βλέπουν την πάλη και την ανιδιοτέλεια του ΚΚΕ, συμβάλλει να συνειδητοποιείται με βαθύτερους όρους η ανάγκη ισχυροποίησης της εργατικής - λαϊκής αντιπολίτευσης σε αστικό κράτος, κεφάλαιο και αστικές κυβερνήσεις. 

Συμβάλλει ώστε να μην παγιδεύονται χιλιάδες νέοι και εργαζόμενοι στην προπαγανδιστική «πολιορκία της στιγμής» των αστικών επιτελείων...

 

Β. Ι. Λένιν: «Για το κράτος» (Συλλογή Κειμένων)

 

Στη συλλογή «Για το Κράτος» περιλαμβάνονται κείμενα του Λένιν που γράφτηκαν μετά την Οχτωβριανή Επανάσταση του 1917. 

Πέρα από την ομώνυμη διάλεξη, που δείχνει την ταξική ουσία κάθε κράτους, έχει μεγάλη σημασία το κείμενο του Λένιν «Οι εκλογές για τη συντακτική συνέλευση και τη δικτατορία του προλεταριάτου», όπου αναδεικνύονται οι όροι με τους οποίους το Κόμμα των Μπολσεβίκων κατάφερε να αλλάξει το συσχετισμό των δυνάμεων μέσω της νίκης της επανάστασης, να πάρει με το μέρος του μεγάλα τμήματα του λαού, να αποσπάσει τη συμμαχία της φτωχής αγροτιάς. 

Στην ίδια συλλογή περιλαμβάνεται το κείμενο «Θέσεις και εισήγηση για την αστική δημοκρατία και τη δικτατορία του προλεταριάτου», όπου ο Λένιν αναδεικνύει την ταξική φύση της έννοιας «δημοκρατία». 

Καθώς και το θεωρητικό και πολιτικό λάθος περί ενδιάμεσης μορφής εξουσίας: «Το κυριότερο πράγμα που δεν καταλαβαίνουν οι σοσιαλιστές και που φανερώνει πως θεωρητικά είναι κοντόφθαλμοι, πως είναι αιχμάλωτοι των αστικών προκαταλήψεων και πως πρόδωσαν πολιτικά το προλεταριάτο, είναι τούτο: Οτι στην καπιταλιστική κοινωνία, όταν η ταξική πάλη - που βρίσκεται στη βάση της κοινωνίας αυτής - οξύνεται κάπως σοβαρά, δεν μπορεί να υπάρξει τίποτε το ενδιάμεσο παρά μόνο τούτο: Είτε δικτατορία της αστικής τάξης είτε του προλεταριάτου. Κάθε ονειροπόλημα για κάποια τρίτη λύση είναι αντιδραστικό θρηνολόγημα μικροαστού»...

 

«Οκτώβρης 1917. Η πορεία των Μπολσεβίκων προς τη νίκη»

 

Η αξία της συγκεκριμένης έκδοσης συνίσταται όχι μόνο στην κατανόηση του ιστορικού πλαισίου της Οχτωβριανής Επανάστασης αλλά και των κειμένων της συλλογής «Για το κράτος». Ταυτόχρονα, μέσα από τα ιστορικά γεγονότα, αναδεικνύει τις νομοτέλειες της ταξικής πάλης σε επαναστατικές και μη επαναστατικές συνθήκες.

 

Γκιούρκο Λάσζλο: «Ο Λένιν τον Οκτώβρη»

 

Μέσα από τα ιστορικά γεγονότα και το κλίμα της εποχής αναδεικνύονται γενικευμένα ζητήματα, όπως: Τι σημαίνει ριζική αλλαγή του συσχετισμού υπέρ της εργατικής τάξης, πώς αυτός ο συσχετισμός δεν εξαρτάται από το συσχετισμό στα αστικά όργανα, ποιες είναι οι αντικειμενικές και υποκειμενικές προϋποθέσεις της επανάστασης, πώς εξελίσσεται ο συσχετισμός μεταξύ της επαναστατημένης εργατικής τάξης και των εξεγερμένων σύμμαχων κοινωνικών δυνάμεων, πώς οι δεύτερες μπορούν να επιδρούν ανασταλτικά ακόμα και σε εκ προθέσεως συνεπείς επαναστάτες...

 

...Είναι πολύ χαρακτηριστική η αναφορά του συγγραφέα στα «λεπτά» όρια μεταξύ της προσαρμογής στην πολιτική και της απώλειας του στόχου. Αναφέρει συγκεκριμένα: «Πόσες ιδιοφυίες της προσαρμογής δε γνώρισε η Ιστορία, που το ελάττωμά τους ήταν ακριβώς η ικανότητά τους για προσαρμογή. Ανταποκρίνονταν σε κάθε καθήκον γιατί προσαρμόζονταν σε κάθε καθήκον. Αλλά στη συνεχή προσαρμογή έσβησε ακριβώς η ουσία των στόχων τους».

 

Μάκη Μαΐλη: «Το αστικό πολιτικό 

σύστημα από το 1950 έως το 1967»

...Η έκδοση αυτή προσφέρεται για πλούσια συμπεράσματα για το σήμερα, χρησιμεύει για να γίνει αντιληπτό ότι η διαχωριστική γραμμή μεταξύ των αστικών κομμάτων, των κομμάτων τελικά της αστικής διακυβέρνησης, είναι τόσο αβαθές ποτάμι που εύκολα διασχίζεται από τη μια του όχθη στην άλλη. 

Ότι το Κομμουνιστικό Κόμμα, το εργατικό κίνημα δεν πρέπει να εγκλωβίζονται στις ενδοαστικές αντιθέσεις, στον αστικό κυβερνητισμό, στην επιδίωξη να γίνει ρυθμιστής του «δημοκρατικού αστικού πολιτεύματος», να το «διασώσει» από τη φασιστική ή άλλη παρεκτροπή του, θεωρώντας ότι έτσι θα οδηγήσει στην υπηρέτηση των γενικότερων εργατικών - λαϊκών στόχων, ενώ πρόκειται για επιλογές της ίδιας της καπιταλιστικής εξουσίας. 

Η μελέτη για το αστικό πολιτικό σύστημα της περιόδου 1950 - 1967 προσφέρει κι άλλο ένα διαχρονικής σημασίας συμπέρασμα: Την ανάγκη οι εργατικές - λαϊκές μάζες να μην παρασύρονται από τη δημαγωγία των αστικών και οπορτουνιστικών κομμάτων, από τις υποσχέσεις τους.

* Ολόκληρη η παρουσίαση των εκδόσεων (ΕΔΩ) και (ΕΔΩ)