"Η επικινδυνότητα της στρατευμένης τέχνης"

 «Συνδυασμός αδύναμου κειμένου και ανεπιτυχούς σκηνοθετικού χειρισμού είναι η παράσταση «Η Αγία Ιωάννα των Σφαγείων», σύμφωνα με την κριτική που δημοσιεύτηκε στο ένθετο «Ποντίκι art» της εφημερίδας  «ΤΟ ΠΟΝΤΙΚΙ» την Πέμπτη 24 Γενάρη 2013. Επειδή δε φαίνεται για τυχαία τοποθέτηση, αξίζει να σταθεί κανείς αναλυτικότερα στα επιχειρήματα που τη στηρίζουν.

Κατά το συντάκτη της, λοιπόν, το κακό ξεκινάει από το ίδιο το έργο του Μπρεχτ, που είναι «προβληματικό», τόσο για την «απλοϊκότητα των μαθημάτων πολιτικής οικονομίας», όσο και για το «φαινομενικά επίπεδο προφίλ των κεντρικών του χαρακτήρων».

Για τα περί «απλοϊκότητας των μαθημάτων πολιτικής οικονομίας» τα σχόλια είναι μάλλον περιττά. Απογοητεύτηκε φαίνεται ο άνθρωπος, γιατί ο Μπρεχτ δεν κάνει μιαν ακατανόητη επιστημονικοφανή διδασκαλία για να σκεπάσει τις αιτίες της κρίσης, αλλά αποκαλύπτει και εκλαϊκεύει τα «μυστήρια» της αστικής πολιτικής οικονομίας και των κρίσεων, όπως οι μηχανισμοί της καπιταλιστικής συσσώρευσης και ο ανταγωνισμός, η λειτουργία του χρηματιστικού κεφαλαίου κλπ., έτσι που να μπορεί να τα καταλάβει κάθε εργάτης, άνεργος, ξεσπιτωμένος και παγωμένος. 

Τόση προσπάθεια, σου λέει, κάνει σύσσωμο το αστικό πολιτικό σύστημα και οι οπορτουνιστές συνοδοιπόροι του για να μείνουν μυστικά επτασφράγιστα οι πραγματικές αιτίες της κρίσης - που τη μια οφείλεται τάχα στα γκόλντεν μπόυς, την άλλη στο χρέος και άλλοτε πάλι στην υπερκατανάλωση, ποτέ όμως στην υπερσυσσώρευση πλούτου από την κλεμμένη εργασία των πολλών - και θα έρθει τώρα μια θεατρική παράσταση να την ακυρώσει; Όσο για το «φαινομενικά επίπεδο προφίλ των χαρακτήρων» τι να πει κανείς; 

Οι χαρακτήρες ενός έργου ή είναι επίπεδοι, οπότε είναι ψεύτικο, ή δεν είναι, οπότε είναι αληθινό. Ο όρος «φαινομενικά επίπεδοι» είναι εφεύρημα, που ωστόσο κάπου αποσκοπεί, όπως θα φανεί στη συνέχεια.

Εκεί που πραγματικά μένει κανείς άναυδος από την άνεση με την οποία εκστομίζονται τόσο ανιστόρητες και αντιεπιστημονικές θεωρίες, είναι όταν φτάνει στην αιτιολόγηση της «προβληματικότητας» του έργου. Σύμφωνα πάντα με το άρθρο, αυτή οφείλεται στο ότι ο Μπρεχτ έχει «δανεική εικόνα της Αμερικής από συγγραφείς σαν τον Άπτον Σίνκλερ ή τον Τζακ Λόντον» και ακόμη γιατί «ως νεοπροσήλυτος στο Μαρξισμό παίζει με τη φόρμα ενός στρατευμένου θεάτρου, με το οποίο δεν είναι πλήρως εξοικειωμένος».

Από πότε όμως η γνώση είναι θέμα άμεσης εμπειρίας; ...» 

(Η συνέχεια  στο 902. gr)